Samochodowe haki holownicze

Steinhof

Haki holownicze służą nie tylko do połączeń samochodów z przyczepami, lecz także do mocowania poręcznych bagażników, np. rowerowych

Przez lata, ze względu na mnogość zastosowań, zdobyły uznanie wielu użytkowników samochodów. Jednak wybór i montaż tego urządzenia podlegają licznym rygorom technicznym i prawnym.

Konstrukcja haka i współpracującej z przyczepą wiązki elektrycznej mają kluczowe znaczenie dla bezpieczeństwa i niezawodności połączonych nimi pojazdów drogowych.

Na rynku dostępnych jest dziś kilka rodzajów samochodowych haków holowniczych, z których główne to jednoczęściowe rozwiązania tradycyjne oraz wieloelementowe urządzenia rozbieralne (z kulą odkręcaną, wypinane automatycznie lub półautomatycznie, a także chowane).

Typowe elementy konstrukcji stałej

Tradycyjny, standardowy hak holowniczy zbudowany jest z kilku trwale połączonych elementów. Ze względu na zmiany w budowie samochodów, w tym podwozia i systemu mocowań, musi być on dopasowany do konkretnego modelu pojazdu holującego.

Podstawowym elementem konstrukcyjnym każdego takiego haka jest korpus nośny, w skład którego wchodzą: belka główna, wsporniki mocujące oraz uchwyty sprzęgu kulowego. Korpus haka zazwyczaj ukryty jest za tylnym zderzakiem samochodu, często odpowiednio wyciętym dla pomieszczenia elementów mocujących kulę. Belki korpusu mogą być proste lub wygięte, szczególnie na końcach. Ich długość waha się od kilkudziesięciu centymetrów do prawie dwóch metrów.

Główną częścią kompletnego haka jest korpus, czyli belka mocująca całość do podwozia samochodu

Wsporniki mocujące cały zestaw do samochodu wytwarzane są zazwyczaj z ciętej blachy o grubości od 8 do 10 mm i przykręcane do samochodowego podwozia śrubami. Mają one często kształt prostokąta, jednak zależy to od potrzeb i dostępnego miejsca w samochodzie. W dolnej części belki znajdują się uchwyty kuli haka.

Charakterystyczną częścią zestawu jest, oczywiście, kula, zamocowana z reguły pośrodku belki i umożliwiająca mechaniczne połączenie z zaczepem przyczepy. Oprócz wspomnianych elementów, producent umieszcza jeszcze uchwyt gniazda elektrycznego. Jest ono wykonane z plastiku lub metalu i przykręcane do uchwytu kuli za pomocą śrub. Gniazdo za pośrednictwem wiązki elektrycznej musi umożliwiać oświetlenie przyczepy lub nawet zasilać obecne w niej urządzenia.

Konstrukcje rozbieralne

Należy do nich popularne rozwiązanie, w którym kula haka mocowana jest do korpusu za pomocą śrub montażowych. Jej zdemontowanie wymaga odkręcenia śrub za pomocą klucza.

Haki wypinane półautomatycznie lub automatycznie łączą w sobie najwyższą wygodę użytkowania i bezpieczeństwo eksploatacji. Zarówno montaż, jak i demontaż ich części wyposażonej w kulę nie wymaga użycia siły fizycznej ani żadnego narzędzia. Haki te wyposażone są w zamki zabezpieczające demontowany element przed kradzieżą.

W nowoczesnych hakach holowniczych dominują konstrukcje rozbieralne

Dwa najpopularniejsze systemy działania to pionowe lub poziome wypinanie kul. W systemach tych kula mocowana jest do gniazda w korpusie specjalnie zaprojektowanym sworzniem ryglującym. Montaż polega na wsunięciu kuli do gniazda, po czym następuje automatyczne jej zatrzaśnięcie. Do demontażu kuli wystarczy obrócenie pokrętła tak, by kula została odblokowana.

Połączenia elektryczne

Na rynku dostępne są dwa rodzaje wiązek i gniazd do urządzeń holowniczyech: ze złączem 7-pinowym oraz 13-pinowym. Wybór wiązki zależy od rodzaju oraz stopnia skomplikowania instalacji elektrycznej zastosowanej w danym samochodzie holującym, jak również od tego, jaka przyczepa ma być holowana lub jaki bagażnik dodatkowy (np. rowerowy) przewidziany jest do zamontowania na haku holowniczym.

Wiązka 7-pinowa z powodzeniem spełnia wymogi przyczep o dopuszczalnej masie całkowitej (DMC) poniżej 750 kg. Przenosi ona jedynie podstawowe sygnały oświetlenia, czyli kierunkowskazy, światła pozycyjne, stopu i tylne przeciwmgłowe. Dlatego według przepisów unijnych można ją zastosować jedynie do tak wyposażonych przyczep.

Konstrukcje rozbieralne: z lewej – hak przykręcany śrubami, z prawej – hak osadzany automatycznie

Cięższe przyczepy muszą mieć zamontowane własne światło cofania, a tę funkcję może realizować tylko 13-pinowa wiązka. Co więcej, tylko ona jest w stanie obsługiwać np. przyczepę kempingową wyposażoną w lodówkę, kuchenkę i szereg innych urządzeń wymagających stałego zasilania prądem.

W zestawach z wiązkami przeznaczonymi do modeli samochodów ze skomplikowanymi systemami elektronicznymi występuje elektroniczny moduł sterujący. Tak wyposażona wiązka do haka holowniczego jest niezbędna w przypadku samochodów posiadających: magistrale CAN Bus, system kontroli oświetlenia Check Control informujący kierowcę o spalonych żarówkach oraz czujniki parkowania.

Zasady montażu i użytkowania

Zestaw haka montuje się, wykorzystując dostarczone wraz z nim śruby i podkładki. W opakowaniu znajdują się też przeważnie odpowiednie klucze oraz zaślepka gniazda kuli wypinanej. Sam montaż powinien odbywać się według wskazań producenta. Należy pamiętać, by usunąć masę izolacyjną lub zabezpieczenie podwozia (jeśli są) w miejscach styku elementów haka holowniczego.

W przypadku firmy Steinhof instrukcja obsługi dołączana jest do każdego opakowania oraz dostępna na firmowej stronie internetowej.

Hak można zamontować w warunkach garażowych, lecz wówczas z zamontowanym urządzeniem należy udać się do stacji kontroli pojazdów, w celu odbioru zaświadczenia o poprawności montażu i spełnieniu wymogów homologacyjnych przez hak. Diagnosta wystawia stosowny dokument po uprzednim sprawdzeniu: potwierdzenia zakupu haka, tabliczki znamionowej umieszczonej na haku, posiadanego certyfikatu dopuszczającego (na tabliczce znamionowej), instrukcji montażu dołączonej do haka i poprawności montażu. Po otrzymaniu zaświadczenia, należy udać się do Wydziału Komunikacji, aby uzyskać stosowny wpis w dowodzie rejestracyjnym.

Kula musi być chroniona przed zanieczyszczeniami i korozją

Podczas eksploatacji samochodu z zamontowanym hakiem należy sprawdzać połączenia śrubowe po przejechaniu ok. 1000 km, a w przypadku poluzowania nakrętek bądź śrub trzeba je dokręcić zalecanym momentem.

Kulę utrzymuje się w czystości w celu poprawnej współpracy (połączenia) z zaczepem przyczepy lub bagażnika rowerowego.