Powypadkowe naprawy pojazdów ciężarowych
Fot. Josam
System poziomych kolumn siłownikowych do prostowania ram
Podczas kolizji drogowych w naczepach i przyczepach uszkodzeniom ulegają przeważnie ich konstrukcje nośne, a w samochodach ciężarowych i ciągnikach siodłowych – także kabiny załogi.
Powypadkowe naprawy ciężkich pojazdów drogowych wymagają użycia specjalistycznego sprzętu, który od analogicznych urządzeń stosowanych w warsztatach naprawiających samochody osobowe i dostawcze różni się jednak nie tylko rozmiarami, lecz także konstrukcją i zasadą działania. Głównym europejskim producentem takich największych systemów naprawczych jest szwedzka firma JOSAM. Na opracowanych przez nią rozwiązaniach opierają się technologie naprawcze opisane w tym artykule.
Wyposażenie stanowiska roboczego
W specjalistycznym zakładzie naprawczym wykorzystującym oprzyrządowanie i technologie firmy JOSAM podstawowym elementem wyposażenia jest rama podłogowa lub specjalistyczny kanał warsztatowy o wymiarach dostosowanych do najdłuższych, a tym samym – najcięższych (nawet do 60 ton) modeli i wersji obsługiwanych pojazdów użytkowych. Kanał ten wykorzystywany jest do powypadkowych napraw ram nośnych, a także do pomiarów i regulacji geometrii zawieszeń i rozmaitych prac montażowych w obrębie naprawianych podwozi.
Obrzeże kanału tworzy zabetonowana w warsztatowej posadzce rama ze stalowych profili o podwójnym („piętrowym”) przekroju dwuteowym. Po jej podłużnicach poruszają się wózki kanałowe, zdolne do przenoszenia znacznych obciążeń poziomych i pionowych, zwróconych w dół lub górę. Można na nich instalować dźwigniki do podnoszenia osi pojazdów, mostów napędowych, silników i skrzyń przekładniowych, a także hydrauliczne siłowniki prostujące o pionowym działaniu, kotwy łańcuchów reakcyjnych lub ciągnących. Do wzdłużnych belek obramowania mocowane są w dowolnych miejscach wielkie prasy działające w płaszczyźnie poziomej.
Zakres funkcji kanałowego stanowiska naprawczego zwiększa się znacznie, gdy oprócz ramy brzegowej zostanie ono wyposażone w dodatkowe podłużnice i porzeczki osadzone stabilnie w podłodze warsztatu. Do tak rozbudowanej konstrukcji mocować można wszystkie uprzednio wspomniane urządzenia, a prócz tego: łańcuchowe odciągi, nastawne podpory, zaczepy i blokady, jak również kompletny firmowy system do powypadkowych napraw kabin.
Prostowanie ram pojazdów
Najczęściej spotykane odkształcenia ram samochodów ciężarowych, ciągników siodłowych, naczep i przyczep mogą przybierać postać:
|
 |
| Rys.: Alternatywny, bezramowy system naprawy kabin pojazdów ciężarowych |
Gdy od ramy do oddzielnej naprawy odłączona zostanie kabina i część ładunkowa, charakter i skalę odkształceń konstrukcji nośnej można bez trudu ustalić za pomocą najprostszych warsztatowych przyrządów pomiarowych (liniały, cyrkle, taśmy miernicze). Łatwe jest także wyznaczenie kierunków, zwrotów i punktów przyłożenia sił prostujących. W zależności od rodzaju odkształcenia trzeba użyć 1-2 hydraulicznych siłowników (pionowych lub poziomych) i tyleż urządzeń blokujących do unieruchomienia (w pionie lub poziomie) naprawianego elementu względem kratownicy osadzonej w warsztatowej podłodze. Zasadę prostowania najczęściej występujących odkształceń ilustrują załączone schematy, na których kolorem czerwonym zaznaczono siły wywierane przez urządzenia hydrauliczne, a niebieskim – reakcje występujące w punktach unieruchomionych nastawnymi blokadami.
Podczas przywracania każdego z prostowanych elementów ramy do pierwotnego kształtu trzeba przed zwolnieniem naciągu zlikwidować termicznie wewnętrzne naprężenia giętego materiału, by uniknąć samoczynnego odnawiania się odkształceń. Do tej czynności zaleca się używanie podgrzewacza indukcyjnego, który dla obrabianego materiału jest bezpieczniejszy od palnika acetylenowego.
Naprawa odkształceń kabin
Nowoczesna kabina ciężarówki jest konstrukcją samonośną, podobną do nadwozia samochodu osobowego. Naprawiana więc być musi analogicznymi metodami, lecz za pomocą urządzenia dostosowanego do jej specyficznych proporcji i wymiarów. Jest nim na przykład ława naprawcza JOSAM CabBench, mocowana do głównej kratownicy systemu osadzonej w podłodze warsztatu i wyposażona w wymienne wsporniki, odpowiednie dla modelu i wersji naprawianej kabiny i służące do jej unieruchomienia na czas naprawy.
Do wywierania sił prostujących (ciągnących lub pchających) służą wieże naprawcze, wyposażone w siłowniki hydrauliczne (kotwione w podłogowej ramie głównej), zaczepy i uchwyty ciągnące.
Ze względu na skomplikowane kształty kabin efekty ich prostowania trzeba kontrolować wielokrotnie, sprawdzając usytuowanie charakterystycznych punktów określonych w fabrycznej instrukcji napraw. Wykorzystuje się do tego specjalne systemy pomiarowe (mechaniczne lub elektroniczne), działające w układzie trzech współrzędnych. W systemie JOSAM urządzenie pomiarowe mocowane jest bezpośrednio do ławy naprawczej i według niej kalibrowane.
Poniżej: Typowe odkształcenia ram nośnych i metody ich prostowania: a) wygięcie boczne – belki poprzeczne tracą swoje prostopadłe ułożenie w stosunku do podłużnic (przednia belka zwykle ulega największemu odkształceniu; b) skręcenie – podłużnice są proste, ale nie leżą w jednej poziomej płaszczyźnie; c) wygięcie pionowe – wygięcia pionowe są różnorodne, powstają najczęściej w wyniku przeładowania pojazdu; d) przesunięcie diagonalne – odkształcenie występuje głównie przy wypadkach wywrotek, co powoduje wzdłużne przesunięcie elementów ramy, a belki poprzeczne tracą swoje prostopadłe położenie w stosunku do poprzecznic
0 komentarzy dodaj komentarz