Fot. Schaeffler

Schaeffler pod marką REPXPERT omawia diagnostykę sprzęgła

Szczegółową diagnostykę sprzęgła można rozpocząć po ustaleniu obszaru występowania usterki. Często popełniany jest dość istotny błąd, polegający na natychmiastowym rozpoczęciu jego demontażu, co w większości przypadków pociąga za sobą spory nakład pracy. Tymczasem warto wcześniej skontrolować elementy współpracujące ze sprzęgłem, Nie jest to takie pracochłonne, a może okazać się wystarczające.

Objawy
Gdy sprzęgło pracuje głośno przy załączonym sprzęgle na włączonym silniku, na biegu jałowym lub podczas pracy, może to świadczyć o uszkodzeniu:
- sterowania sprzęgłem;
- tarczy sprzęgła;
- docisku sprzęgła;
- układu wysprzęglania.

Diagnoza przed demontażem
Należy sprawdzić:
Układ załączania:
- mechanizm pedału sprzęgła;
- linkę sprzęgła;
- wałek podpierający widełki;
- pompę sprzęgła/siłownik hydrauliczny;
- przewody.

Diagnoza po demontażu
Należy sprawdzić:
Tarczę sprzęgła:
- zarysowania na piaście;
- ślady otarć na tłumiku drgań;
- zarysowania na tłumiku drgań;
- popękane sprężyny tłumika;
- zdeformowana piasta.
Docisk sprzęgła:
- ścięte koncówki sprężyny talerzowej;
- zarysowania na wewnętrznej stronie sprężyny talerzowej.
Układ wysprzęglania:
- uszkodzone łożysko oporowe siłownika;
- zużyty trzpień dźwigni sprzęgła;
- zużyta lub skorodowana tuleja prowadząca.
Sterowanie sprzęgłem:
- brak smarowania elementów współpracujących.
Łożysko pilotujące:
- brak smarowania/zużycie.
Koło zamachowe/DKZ:
- jest zablokowane lub zużyte
Sprzęgło ze sprężynami zwojowymi:
pęknięte dźwigienki.

Możliwe przyczyny
- nieodpowiedni smar lub w niewłaściwej ilości;
- naturalne zużycie;
- błąd montażu;
- koło zamachowe zostało zablokowane z powodu użycia zbyt długich śrub do montażu docisku;
- zostały użyte nieodpowiednie części.

Gdy podczas wciskania pedału sprzęgła słychać piski...
W przypadku linkowego układu wysprzęglania należy odpowiednio przesmarować mechanizmy sterujące. Należy również zweryfikować ich zużycie. Istotne jest, aby elementy sprzęgła smarować odpowiednim smarem w wymaganej ilości.

Natomiast nie ma potrzeby smarowania elementów w przypadku nowoczesnych, w pełni hydraulicznych układów. Jeśli niepokojące dźwięki dochodzą z tych elementów, należy wymienić odpowiedni siłownik. Stosowanie jakichkolwiek smarów lub sprayów silikonowych spowoduje przyśpieszone uszkodzenie siłowników hydraulicznych.

Główną przyczyną piskliwych dźwięków jest tarcie uszczelki o cylinder w funkcji prędkości. Eliminacja tego rodzaju hałasu odbywa się poprzez zastosowanie odpowiednich smarów i powłok o wymaganych współczynnikach tarcia. LuK stosuje tłoczyska z duroplastów w połączeniu ze zoptymalizowanym smarowaniem. Oznacza to, że irytujący problem piszczących układów hydraulicznych nawet w krytycznych warunkach pogodowych został wyeliminowany.

Pompki sprzęgła w nowoczesnych samochodach pracują cicho w każdych warunkach.

Wytarte końcówki sprężyny talerzowej

Przyczyny:

• niewłaściwe ustawienie dźwigni sprzęgła (Opel);
• zbyt mała siła napięcia łożyska.

Skutki:

• z powodu zbyt małej siły wstępnego napięcia pierścień oporowy łożyska ślizga się po sprężynie talerzowej, generując hałas;
• zwiększone zużycie listków sprężyny talerzowej.

Rozwiązanie:

• ustawić napięcie wstępne sprzęgła (w zakresie: 80–100 N);
• wymienić łożysko oporowe i tuleję prowadzącą;
• wymienić zestaw sprzęgła.

Wyrwane gniazdo sprężyn cylindrycznych

Przyczyny:

• błąd kierowcy: przeciążenie tłumika drgań przez jazdę na za niskim biegu;
• nierównomierność pracy silnika;
• usterka układu sterowania silnikiem;
• błędnie dobrana tarcza.

Skutki:

• zdeformowane gniazdo zwiększa luz tłumika drgań;
• generowanie hałasu podczas pracy silnika.

Rozwiązanie:

• unikać jazdy na niskich biegach;
• wymienić zestaw sprzęgła;
• sprawdzić stan silnika i układu zasilania oraz naprawić w razie potrzeby.

Ślady kontaktu na obudowie tłumika drgań

Przyczyny:

• niewłaściwe ustawienie dźwigni sprzęgła (Opel);
• zbyt duża siła napięcia wstępnego.

Skutki:

• zwiększona siła wstępnego napięcia permanentnie podpiera sprzęgło, powodując przegrzanie;
• pojawia się hałas, gdy pedał sprzęgła jest wciśnięty, a silnik uruchomiony.

Rozwiązanie:

• ustawić napięcie wstępne sprzęgła (w zakresie: 80–100 N);
• wymienić łożysko oporowe i tuleję prowadzącą;
• wymienić zestaw sprzęgła.

Złamana sprężyna w tłumiku

Przyczyny:

• zaolejone okładziny;
• parametry pracy silnika poza normą;
• usterka w układzie wysprzęglającym.

Skutki:

• drgania i poszarpywania w układzie przeniesienia napędu (w rezultacie uszkodzeniu ulega sprężyna);
• generowanie hałasu podczas pracy silnika.

Rozwiązanie:

• usunąć wycieki;
• sprawdzić stan silnika i układu zasilania;
• wymienić łożysko oporowe z tuleją prowadzącą;
• wymienić zestaw sprzęgła.

Ślady kontaktu na agrafkach łożyska oporowego

Przyczyny:

• niewłaściwe ustawienie dźwigni sprzęgła (Opel);
• zbyt duża siła napięcia wstępnego.

Skutki:

• zwiększona siła wstępnego napięcia może spowodować kontakt sprężyny talerzowej z tarczą sprzęgłową;
• pojawia się hałas, gdy pedał sprzęgła jest wciśnięty, a silnik uruchomiony.

Rozwiązanie:

• ustawić napięcie wstępne sprzęgła (w zakresie: 80–100 N);
• wymienić łożysko oporowe i tuleję prowadzącą;
• wymienić zestaw sprzęgła.

Zderzak tłumika drgań jest uszkodzony

Przyczyny:

• błąd kierowcy: przeciążenie tłumika drgań na skutek jazdy na zbyt niskim biegu;
• nierównomierność pracy silnika;
• usterka układu sterowania silnikiem;
• błędnie dobrana tarcza.

Skutki:

• odciśnięcie na zderzaku;
• generowanie hałasu podczas pracy silnika.

Rozwiązanie:

• unikać jazdy na niskich biegach;
• wymienić zestaw sprzęgła;
• sprawdzić stan silnika i układu zasilania oraz naprawić w razie potrzeby.

Zdeformowany profil zęba, uszkodzony tłumik drgań

Przyczyny:

• uszkodzone łożysko pilotujące;
• kątowa odchyłka pomiędzy silnikiem a skrzynią biegów;
• brak lub uszkodzenie tulei prowadzących.

Skutki:

• przeciążone połączenie pomiędzy wałkiem sprzęgłowym a wielowypustem tarczy;
• generowanie hałasu podczas pracy silnika.

Rozwiązanie:

• sprawdzić i wymienić tuleje centrujące, jeśli potrzeba;
• wymienić łożysko pilotujące;
• wymienić zestaw sprzęgła.

Przetarcie kołnierza łożyska wysprzęglającego

Przyczyny:

• niewłaściwe ustawienie dźwigni sprzęgła (Opel);
• zbyt mała siła napięcia łożyska.

Skutki:

• niewystarczająca siła wstępnego napięcia uszkadza łożysko oporowe;
• pojawia się hałas, gdy pedał sprzęgła jest wciśnięty, a silnik uruchomiony.

Rozwiązanie:

• ustawić napięcie wstępne sprzęgła (w zakresie: 80–100 N);
• wymienić łożysko oporowe i tuleję prowadzącą;
• wymienić zestaw sprzęgła.

Całkowicie ścięte zęby wieloklinu

Przyczyny:

• brak lub uszkodzone łożysko pilotujące;
• liniowa lub kątowa odchyłka pomiędzy silnikiem a skrzynią biegów;
• uszkodzone łożyska wałka sprzęgłowego;
• uszkodzone lub zablokowane dwumasowe koło zamachowe.

Skutek:

• hałas podczas uruchamiania silnika oraz możliwość awarii układu przeniesienia napędu.

Rozwiązanie:

• wymienić łożysko pilotujące wraz z zestawem sprzęgła;
• sprawdzić i wymienić tuleje centrujące, jeśli potrzeba;
• sprawdzić i wymienić łożyska wałka sprzęgłowego;
• sprawdzić/wymienić DKZ.

Ślady zużycia widoczne na tulei prowadzącej

Przyczyny:

• nieodpowiedni smar lub jego brak;
• materiały tulei i łożyska nie współpracują ze sobą.

Skutek:

• podczas pracy sprzęgła tarcie pomiędzy łożyskiem oporowym i tuleją prowadzącą powoduje hałas.

Rozwiązanie:

• wymienić łożysko oporowe i tuleję prowadzącą;
• postępować zgodnie z instrukcjami smarowania;
• wymienić zestaw sprzęgła.

Wyżłobiona powierzchnia cierna łożyska oporowego

Przyczyna:

• przegrzanie łożyska oporowego z powodu luzu w układzie wysprzęglania.

Skutek:

• hałas z powodu ubytku smaru (możliwe zablokowanie łożyska).

Rozwiązanie:

• wymienić zestaw sprzęgła;
• wymienić łożysko oporowe i tuleję prowadzącą;
• ustalić właściwe wstępne napięcie łożyska oporowego.

Ślady zużycia widoczne na pierścieniu oporowym

Przyczyny:

• niewłaściwe ustawienie dźwigni sprzęgła (Opel);
• zbyt mała siła napięcia łożyska.

Skutek:

• hałas spowodowany tarciem pomiędzy pierścieniem oporowym a sprężyną talerzową.

Rozwiązanie:

• ustawić napięcie wstępne sprzęgła (w zakresie: 80–100 N);
• wymienić łożysko oporowe i tuleję prowadzącą;
• wymienić zestaw sprzęgła.

Zużyte połączenie pomiędzy dźwignią sprzęgła a łożyskiem oporowym

Przyczyny:

• naturalne zużycie;
• dźwignia sprzęgła nie została wymieniona;
• brak smaru.

Skutek:

• hałas spowodowany tarciem pomiędzy elementami.

Rozwiązanie:

• wymienić dźwignię sprzęgła;
• wymienić łożysko oporowe i tuleję prowadzącą;
• postępować zgodnie z instrukcjami smarowania;
• wymienić zestaw sprzęgła, jeśli potrzeba.

Ślady kontaktu na docisku i łożysku oporowym

Przyczyny:

• błędnie zamontowane łożysko oporowe;
• źle dobrane części.

Skutki:

• kontakt łożyska oporowego z obudową docisku;
• hałas podczas załączania sprzęgła.

Rozwiązanie:

• wymienić zestaw sprzęgła;
• wymienić łożysko oporowe.

Zużyte miejsce podparcia widełek na obudowie łożyska

Przyczyny:

• naturalne zużycie;
• dźwignia sprzęgła nie została wymieniona;
• brak smaru.

Skutek:

• hałas spowodowany tarciem pomiędzy elementami.

Rozwiązanie:

• wymienić dźwignię sprzęgła;
• wymienić łożysko oporowe i tuleję prowadzącą;
• postępować zgodnie z instrukcjami smarowania;
• wymienić zestaw sprzęgła, jeśli potrzeba.

Uszkodzony tłumik drgań

Przyczyna:

• błąd kierowcy: tłumik drgań został zniszczony poprzez jazdę na niskich obrotach silnika.

Skutki:

• hałas podczas jazdy;
• niepoprawne działanie układu przeniesienia napędu.

Rozwiązanie:

• wymienić zestaw sprzęgła;
• wymienić łożysko oporowe;
• pouczyć kierowcę o błędach w użytkowaniu.

Niewspółosiowy ślad nacisku w talerzyku wysprzęglającym (VW)

Przyczyny:

• uszkodzone łożysko oporowe popychacza wysprzęglającego;
• wybita tulejka prowadząca popychacz wysprzęglający.

Skutek:

• hałas z układu wysprzęglania podczas wciskania pedału sprzęgła, gdy silnik jest wyłączony.

Rozwiązanie:

• wymienić zestaw sprzęgła;
• sprawdzić łożysko oporowe popychacza wysprzęglającego;
• sprawdzić tulejkę prowadzącą popychacz wysprzęglający;
• wymienić trzpień sterujący.

Zniszczona piasta tarczy

Przyczyny:

• błąd montażu;
• tarcza zamontowana niewłaściwą stroną.

Skutki:

• hałas podczas jazdy;
• niepoprawne działanie układu przeniesienia napędu.

Rozwiązanie:

• wymienić zestaw sprzęgła;
• wymienić łożysko oporowe;
• ustalić właściwą stronę montażu tarczy (opis strony montażu znajduje się na tarczy, np.: flywheel side, engine side, transmission side, Getriebeseite, Schwungradseite).

Uwaga ogólna: Wadliwe działanie sprzęgła, które pojawia się po przebiegu 150 000 km, może być uznawane za normalne zużycie.

Opracowanie na podstawie broszury REPXPERT

Przeczytaj także:

• Diagnostyka sprzęgła - gdy sprzęgło się ślizga
• Diagnostyka sprzęgła - gdy sprzęgło szarpie
• Diagnostyka sprzęgła - niewłaściwe wysprzęglanie
• Diagnostyka - ciężko pracujące sprzęgło
• Diagnostyka sprzęgła - budowa i działanie
  

Tweet

Informacja prasowa
Portal publikuje informacje prasowe skierowane do pracujących w warsztatach samochodowych napraw oraz środowiska aftermarketu motoryzacyjnego.