Bezpieczeństwo pracy przy podnośnikach

Fot. Launch, www.atu.de

Zadaniem warsztatowych podnośników samochodowych jest zapewnienie pracownikom odpowiedniego komfortu pracy oraz należytego bezpieczeństwa przy obsłudze pojazdów.

We wszystkich konstrukcjach dźwigników samochodowych dopuszczonych do eksploatacji stosuje się specjalne rozwiązania, zapewniające wystarczający poziom bezpieczeństwa obsługi. Ważną jego gwarancją jest również przestrzeganie ustalonych przepisami terminów przeglądów serwisowych i wykonywanie ewentualnych napraw przez osoby do tego uprawnione.

Odpowiedzialność warsztatu

W trakcie użytkowania podnośników w warsztatach samochodowych ich pracownicy muszą mieć świadomość, że i oni ponoszą odpowiedzialność za bezpieczeństwo pracy z użyciem tych urządzeń. Najistotniejszymi zasadami ich bezpiecznego użytkowania są:

przestrzeganie ogólnych zasad BHP;
dopuszczanie do obsługi wyłącznie pracowników do tego uprawnionych i odpowiednio przeszkolonych;
unoszenie wyłącznie pojazdów o wadze zgodnej z nominalną nośnością podnośnika;
przestrzeganie zasad prawidłowego ustawienia pojazdu na wysięgnikach lub najazdach;
zapewnienie wolnej przestrzeni nad oraz pod podnośnikiem, a także nad samochodem w trakcie jego unoszenia;
przestrzeganie zakazu dokonywania jakichkolwiek zmian w układzie elektrycznym, hydraulicznym lub pneumatycznym przez osoby bez wymaganych kwalifikacji i uprawnień;
okresowe, a zarazem regularne sprawdzanie stopnia zużycia elementów współpracujących, np. lin i elementów nośnych, szczelności i skuteczności działania układu hydraulicznego (w podnośnikach z hydraulicznym napędem);
regularne przestrzeganie terminów przeglądów i konserwacji.

Instrukcja obsługi i eksploatacji

Posiadanie przez warsztat dla każdego posiadanego podnośnika szczegółowej instrukcji jego użytkowanie jest obowiązkowe, a powinna ona zawierać:

wymagania dotyczące bezpieczeństwa eksploatacji w zależności od przeznaczenia i warunków pracy podnośnika;
informacje dotyczące wymaganych kwalifikacji i uprawnień osób zajmujących się jego obsługą i konserwacją;
opis budowy, działania i regulacji mechanizmów napędowych oraz ich zespołów i elementów wyposażenia mechanicznego, elektrycznego, hydraulicznego lub pneumatycznego;
opis budowy, działania i regulacji urządzeń zabezpieczających;
opis zasad działania oraz obsługi urządzeń sterowniczych i sygnalizacyjnych, a także przyrządów pomiarowo-kontrolnych wraz z rysunkami ich rozmieszczenia w konstrukcji maszyny, jak również szczegółowych obowiązków operatora przed, w trakcie i po zakończeniu pracy;
zasady wykonywania czynności konserwacyjnych należących do zakresu obowiązków konserwatora z podaniem ich rodzajów i terminów przeprowadzanych przeglądów;
instrukcję smarowania, zawierającą określenie miejsc – punktów smarowania oraz rodzajów stosowanych środków;
wykaz usterek lub nieprawidłowości mogących występować w trakcie eksploatacji podnośnika wraz z przyczynami ich powstawania i sposobami ich usunięcia;
terminy planowanych przeglądów technicznych, określone na podstawie czasu efektywnej pracy, z podaniem zakresu czynności przeglądu, w tym również wykazu części i podzespołów podlegających wymianie po danym czasie eksploatacji podnośnika;
zasady, jakie powinny być przestrzegane podczas naprawy, a w szczególności kolejność demontażu, tolerancje montażowe, wartości momentów dokręcania gwintów oraz sposoby sprawdzania skuteczności przeprowadzonej naprawy z podaniem zakresu prób i badań.

Dopuszczenie do eksploatacji

Samochodowe podnośniki warsztatowe mogą być użytkowane wyłącznie na podstawie decyzji zezwalającej na ich eksploatację, wydanej przez organ właściwej jednostki dozoru technicznego. Warunkiem koniecznym do wydania takiej decyzji jest przeprowadzenie badań odbiorczych podnośnika w warunkach gotowości do pracy, czyli po jego zainstalowaniu. Jest to konieczne również w przypadku zmiany miejsca zainstalowania podnośnika, czyli jego demontażu i ponownym montażu (także po przeprowadzonej naprawie, przebudowie lub modernizacji).

Wszystkie eksploatowane podnośniki samochodowe podlegają badaniom technicznym wykonywanym przez organy dozoru technicznego. Z punktu widzenia użytkownika wyróżnić tu można następujące rodzaje badań technicznych:

odbiorcze – przed wydaniem zezwolenia na eksploatację;
okresowe – prowadzone w trakcie eksploatacji dźwignika objętego dozorem pełnym;
doraźne – polegające na wykonywaniu czynności wynikających z doraźnych potrzeb eksploatacyjnych, powypadkowych i kontrolnych.

Badania podnośnika powinny być wykonywane w obecności eksploatującego lub jego przedstawiciela oraz uprawnionego konserwatora i obsługującego podnośnik. Warsztat zgłaszający do badania podnośnik powinien zapewnić bezpieczne warunki pracy oraz oprzyrządowanie do przeprowadzenia badań.

Badania obejmujące próby techniczne odpowiednie dla danego typu podnośnika oraz zastosowanych w nim rozwiązań konstrukcyjnych i przeznaczenia polegają na sprawdzeniu działania:

urządzeń sterowniczych i ograniczników ruchów roboczych;
układów cięgnowych i ich zamocowań;
mechanizmów i prędkości ruchów roboczych;
urządzeń zabezpieczających.

Oprócz tych badań zawsze wykonywane są próby:

statyczna – z obciążeniem kontrolnym wynoszącym 125% udźwigu nominalnego;
dynamiczna – z obciążeniem równym 110% udźwigu nominalnego;
szczelności układów hydraulicznych i pneumatycznych – z obciążeniem 110% udźwigu nominalnego.

Konserwacja

W celu zapewnienia bezpieczeństwa pracy przy podnośniku wymagana jest jego właściwa konserwacja. Konserwator podnośnika powinien posiadać niezbędną wiedzę teoretyczną i praktyczną w zakresie wykonywanych czynności, potwierdzoną posiadaniem zaświadczenia kwalifikacyjnego, wydanego przez organ właściwej jednostki dozoru technicznego.

Przy wykonywaniu czynności związanych z konserwacją podnośnika należy:

przestrzegać instrukcji eksploatacji;
dokonywać przeglądów urządzeń technicznych w terminach i zakresie określonym w instrukcji eksploatacji;
usuwać na bieżąco usterki i nieprawidłowości w działaniu urządzeń technicznych;
sprawdzać co najmniej raz w roku stan konstrukcji nośnej, w szczególności połączeń spawanych, nitowanych i rozłącznych;
odnotowywać z aktualną datą i potwierdzać podpisem w dzienniku konserwacji wyniki przeglądów i wykonywanych czynności;
bezzwłocznie powiadamiać użytkownika o usterkach powodujących konieczność wyłączenia podnośnika z eksploatacji i odnotowywać ten fakt w dzienniku konserwacji.

Launch