Urządzenie do zmniejszania prędkości poruszających się elementów. W pojazdach drogowych stosuje się niemal wyłącznie h. cierne, zamieniające za pomocą tarcia energię kinetyczną w cieplną. Samochody wyposaża się obowiązkowo w dwa układy hamulcowe: zasadniczy (nożny) - do zmniejszania prędkości pojazdu, pomocniczy - do unieruchamiania pojazdu na postoju i używania w sytuacjach awaryjnych zamiast hamulca zasadniczego. Hamulec zasadniczy uruchamiany jest hydraulicznie (przeważnie ze wspomaganiem podciśnieniowym, patrz » wspomaganie hamulców i systemem » ABS) lub pneumatycznie (w pojazdach ciężkich). Hamulec pomocniczy działa tylko na oś tylną, uruchamiany jest mechanicznie dźwignią ręczną albo sprężyną działającą po zaniku ciśnienia w układzie pneumatycznym. Hamulce pojazdów drogowych mają konstrukcję bębnową lub tarczową.
Nowoczesny układ hamulcowy w samochodzie osobowym: 1. Sterownik elektroniczny 2. Pompa hamulcowa 3. Serwo - urządzenie wspomagające 4. Zbiornik płynu hamulcowego 5. Czujnik ilości obrotów kół przednich 6. Przednie hamulce tarczowe 7. Lampka sygnalizacyjna awarii ABS 8. Wyłącznik światła stop 9. Dźwignia hamulca pomocniczego (postojowego) 10. Korektor hamowania 11. Czujnik prędkości obrotowej kół tylnych 12. Tylne hamulce tarczowe
Hamulec pomocniczy - ręczny z siłownikiem hydraulicznym