Fot. Auto Partner

Tarcze hamulcowe i klocki to podstawowe elementy współczesnych układów hamulcowych, bezpośrednio odpowiedzialne za skuteczne zatrzymywanie pojazdów mechanicznych. Nie ulega wątpliwości, że to od poziomu wykonania – głównie tarcz i klocków – zależy bezpieczeństwo uczestników ruchu drogowego.

Tarczowe układy hamulcowe przedniej osi są obecnie najbardziej rozpowszechnionymi systemami, stosowanymi w samochodach osobowych. Coraz częściej hamulce tarczowe wykorzystywane są również na tylnej osi pojazdów. Stąd wynika rosnący popyt właśnie na zestawy hamulcowe na rynku części zamiennych.

Zakres wykonanych badań

 Poddając badaniu technicznemu klocki i tarcze, skontrolowano kilka ich podstawowych parametrów:

• stan wizualny tarcz oraz klocków przed i po badaniu,
• grubości tarcz hamulcowych mierzone mikrometrem,
• równoległość płaszczyzn tarcz hamulcowych ustalana profesjonalnym urządzeniem pomiarowym,
• bicie osiowe tarcz hamulcowych kontrolowane profesjonalnym urządzeniem zegarowym,
• stan tarcz i klocków hamulcowych przed montażem w pojeździe i po wykonaniu badania,
• skuteczność hamowania pojazdu badana poprzez analizę uzyskanego opóźnienia (przyspieszenia ujemnego) i siły nacisku na pedał hamulca za pomocą specjalistycznego urządzenia diagnostycznego.

Tylko takie kompleksowe podejście do badania pozwala na pełną i wiarygodną ocenę jakości produktów danej marki. Wyrywkowe testy prezentują tylko fragment ich właściwości, co nie daje pełnego obrazu rzeczywistej jakości danego zestawu hamulcowego.

Zestaw hamulcowy Quaro (klasa premium)

Niezależna grupa ekspertów wykonała testy klocków i tarcz hamulcowych kilku marek premium, dostępnych na naszym rynku. Przedstawiamy tutaj tylko najważniejsze wnioski z tych badań.

Pomiary tarcz hamulcowych

Jednym z głównych kryteriów oceny była grubość tarcz, gdyż w praktyce (przy poprawnej eksploatacji) wpływa ona korzystnie na żywotność tego elementu. Porównano także bicie osiowe, którego niski poziom świadczy o precyzyjnym wykonaniu, a dokładność produkcji w parze z grubością badanej tarczy, przekłada się też na bezpieczne hamowanie w trudnych warunkach atmosferycznych.

Fot. 1: Mikrometr użyty do badania grubości tarcz hamulcowych na stanowisku badawczym

Fot. 2: Punkty pomiarowe grubości tarcz hamulcowych

Do badań tych używano mikrometru o dokładności pomiaru 0,01 mm, widocznego wraz ze stanowiskiem pomiarowym na fot. 1. Na fot. 2 z kolei zaznaczono osiem punktów pomiarowych, w których mierzone były grubości tarcz zapisane w tabeli 1.

Na podstawie wyników tych pomiarów można zauważyć, iż grubość tarcz hamulcowych cechuje się dość znaczną amplitudą. Zdecydowana większość marek posiada większą grubość od sugerowanej przez producenta pojazdu (24,9 mm). W rzeczywistości wynosiła ona średnio ok. 25 mm. Jednak w badaniu pojawił się także zestaw hamulcowy, którego grubość była zdecydowanie mniejsza od sugerowanej przez producenta.

Najgrubsze okazały się tarcze Quaro – oznaczone jako marka Premium 1 (w tabeli kolor czerwony).

Pomiar bicia osiowego

Następnym testem tarcz hamulcowych był pomiar ich bicia osiowego, wykonany przy użyciu profesjonalnego urządzenia zegarowego ATE o symbolu W – ATE 730072.

Fot. 3: Stanowisko pomiarowe do pomiaru bicia osiowego tarcz hamulcowych

Na każdej z badanych tarcz zaznaczono trzy osie pomiarowe, według których dokonano tych pomiarów. Wyniki przeprowadzonych pomiarów świadczą o tym, iż wartości bicia osiowego badanych zestawów tarcz hamulcowych są bardzo małe i wynoszą około 0,01 do 0,02 mm wzdłuż wszystkich osi pomiarowych.

Tylko w przypadku jednego zestawu tarcz hamulcowych wartość bicia osiowego przekroczyła 0,02 mm.

Długość drogi hamowania

Badania tego dokonano za pomocą profesjonalnego opóźnieniomierza. Przeprowadzenie miarodajnych pomiarów jest tu bardzo trudne, gdyż testowane produkty powinny być sprawdzane w identycznych warunkach (m.in. atmosferycznych, nawierzchniowych oraz termicznych).

Fot. 4: Osie pomiarowe do pomiaru bicia osiowego tarcz hamulcowych

Najpierw zamontowano badane zestawy hamulcowe do pojazdu testowego, którym była Škoda Octavia II 2012 r., a przed montażem każdego zestawu tarcz i klocków hamulcowych dokonano czyszczenia zacisków oraz pomiaru bicia piast kół przednich, które wynosiło maksymalnie 0,015 mm. Po zakończonym montażu wykonano jazdę próbną na dystansie 300 km w celu wzajemnego dopasowania się powierzchni ciernych i tarczy. Dopiero potem przystąpiono do pomiarów długości hamowania, przy użyciu certyfikowanego opóźnieniomierza hamowania Brake Test: LWS-2/MC.

Fot. 5. Pomiar bicia piast wykonuje się czujnikiem zegarowym

Opóźnieniomierz ten składa się z trzech elementów:

• czujnika nacisku montowanego na pedale hamulca nożnego,
• akcelerometru mierzącego przyśpieszenia oraz opóźnienia ruchu pojazdu,
• urządzenia pomiarowego rejestrującego dane zmierzone przez czujniki.

Na fot. 6 przedstawiono przykładowy odczyt danych zarejestrowanych przez użyty opóźnieniomierz w programie BrakeTestGUI. Na wykresie krzywa w kolorze zielonym oznacza prędkość pojazdu [km/h], linią niebieską oznaczono siłę nacisku na pedał hamulca [daN], a czerwoną – przyśpieszenie ujemne (krzywa pod osią 0), czyli opóźnienie [m/s2]. Żółta krzywa oznacza przebytą drogę hamowania [m].

Wszystkie pomiary odbyły się w stałych warunkach otoczenia przy prędkości 32±2 km/h i maksymalnej sile nacisku na pedał hamulca wynoszącej 35±2 daN.

Fot. 6: Przykładowy odczyt parametrów hamowania w programie BrakeTestGUI

W przeprowadzonych badaniach wszystkie marki premium uzyskały bardzo zbliżone wyniki. Droga hamowania wynosiła około 8 m, a czas hamowania oscylował pomiędzy 1,35–1,65 s.

Marka Quaro, w tabeli oznaczona kolorem czerwonym, istnieje na rynku dopiero od kilku lat, lecz potwierdziła swoją jakość, plasując się w czołówce najlepszych zestawów hamulcowych. Badanie przeprowadzone przez wyspecjalizowany instytut wykazało, że zestaw hamulcowy marki Quaro pozycjonuje się na równi z innymi zestawami klasy premium, oferowanymi przez konkurencyjne firmy. Tarcze Quaro pokryte są specjalną powłoką antykorozyjną, która również wpływa na żywotność produktu. Dzięki jej zastosowaniu tarcze znacznie wolniej korodują na krawędziach powierzchni bezpośredniego styku z okładziną cierną.

Wszystkie testy przedstawione w tym artykule wykonane zostały przez Biuro Ekspertyz Technicznych i Szkoleń (BETIS) na dystansach kontrolnych ok. 700 km.

Tweet

Grzegorz Pal
Dyrektor Działu Zakupów Auto Partner