Fot. Delphi, Moto-Profil

Współczesne pojazdy wyposażone są w dużą ilość czujników, podzespołów elektronicznych i zarządzających nimi sterowników. Wszystkie ich usterki wymagają zastosowania odpowiedniego testera.

Obecnie można znaleźć wiele publikacji opisujących podstawy diagnostyki OBD, omawiających protokoły diagnostyczne i wybrane operacje adaptacji lub regulacji. Brakuje jednak opracowań omawiających przekrojowo zakres urządzeń diagnostycznych pod kątem doboru interfejsu, środowiska oprogramowania diagnostycznego lub okablowania dodatkowego. Dlatego w ramach doradztwa technicznego firmy Moto-Profil zaprezentowane zostaną w tym artykule w sposób obiektywny wielomarkowe urządzenia diagnostyczne takich producentów, jak: Bosch, Texa, Hella Gutmann, Magneti Marelli i Delphi.

Dla niezależnego mechanika bardzo ważną cechą tych przyrządów jest ich cena, lecz dokonując wyboru, należy najpierw określić swe potrzeby i umiejętności w zakresie diagnostyki.

Zakres diagnozowania

Częstym błędem popełnianym przez właścicieli warsztatów początkujących w dziedzinie diagnostyki OBD jest zakup testera, którego możliwości nie będą nigdy w praktyce potrzebne, a za wszystkie opcje, tj. oscyloskop, bazę danych technicznych, bazę wartości referencyjnych, aktualizacje itp., należy dodatkowo zapłacić. Jeżeli więc warsztat wykonuje szybkie usługi w zakresie fast fit albo blacharskie lub lakiernicze, rzadko będą w nim wykorzystywane zaawansowane funkcje regulacji lub adaptacji parametrów. Lepiej wówczas pomyśleć o testerze, którego funkcje dokładniej odpowiadają prowadzonej działalności. Niektórzy producenci, np. Bosch lub Texa, umożliwiają późniejsze rozszerzenie takiego podstawowego oprogramowania.

Jaki interfejs?

Większość producentów oferuje zarówno testery w postaci niezależnych jednostek z własnym wyświetlaczem, jak i w formie przystawki do komputera PC. Wybór którejś z tych wersji wpływa znacząco na cenę zakupu.

Znormalizowane ikonki środowisk diagnostycznych stosowane w testerach wielośrodowiskowych

Należy zatem postawić sobie pytanie: co w naszej konkretnej sytuacji będzie wygodniejsze. Wybór interfejsu rzutuje bowiem również na sposób wyświetlania informacji, ponieważ nie każde urządzenie z własnym wyświetlaczem nadaje się do prezentowania schematów elektrycznych lub danych technicznych ze względu na wielkość ekranu. Stąd pojawia się kolejne pytanie o zakres oprogramowania.

Wybór środowiska diagnostycznego

Chodzi w nim o to, czy zamierzamy obsługiwać tylko samochody osobowe, czy też za kilka lat planujemy rozszerzenie działalności na naprawę i diagnostykę samochodów ciężarowych, maszyn rolniczych, budowlanych lub motocykli. Nie każdy bowiem interfejs wybrany według wcześniej wspomnianych kryteriów umożliwia obsługę tych wszystkich pojazdów. Dlatego perspektywy rozwojowe swej firmy musimy mieć sprecyzowane przed dokonaniem zakupu.

Warianty oprogramowania

Większość nowoczesnych urządzeń, oprócz standardowej bazy diagnostycznej, oferuje bazę danych technicznych, biuletyny serwisowe, pakiety info, instrukcje napraw, a nawet dokumentacje budowy i funkcjonowania podzespołów. Jeżeli warsztat nie posiada dostępu do jakiegokolwiek katalogu danych technicznych to wybór takiego rozwiązania okazuje się sensowny. Wielu producentów tworzy obecnie z urządzeń diagnostycznych tzw. kombajny, gdzie z testerem OBD zintegrowana jest baza danych technicznych, co daje możliwość podglądu wartości referencyjnych przy pomiarze parametrów. Niekiedy przyrząd umożliwia też prowadzenie ewidencji klientów z historią napraw, dostęp do katalogu części producentów, a nawet pomoc techniczną w zakresie diagnostyki. Wszystkie te opcje należy wziąć pod uwagę przy wyborze konkretnego modelu.

Opcje dodatkowe

Następne w kolejności jest pytanie, czy warto nabyć tester z wbudowanym: oscyloskopem (jedno-, dwu- lub czterokanałowym) i multimetrem? Czy powinien on mieć możliwość dodatkowej współpracy z analizatorem spalin i dymomierzem lub urządzeniem np. do kodowania czujników TPMS? Tego typu opcje umożliwiają producentom urządzeń oferowanie kompleksowego wyposażenia, a dla ich użytkownika stanowią szansę zaoszczędzenia pieniędzy przy późniejszym rozszerzaniu diagnostycznego potencjału warsztatu.

Bosch KTS 525 z oprogramowaniem ESI[tronic] Light oraz Texa Axone S z oprogramowaniem IDC4 Fast Fit

Z ekonomicznego punktu widzenia sensowny wydaje się tu wybór dostawcy oferującego wyposażenie kompleksowe ze względu na kompatybilność urządzeń wchodzących w jego skład i niższy w sumie koszt inwestycji docelowej.

Zazwyczaj testery te (np. Mega Macs 66, Vision, KTS 570, TEXA TwinProbe lub UniProbe) mają w oprogramowaniu gotowe algorytmy diagnostyczne, ułatwiające naprawę.

Specjalne okablowanie

W przypadku samochodów osobowych potrzebne jest już coraz rzadziej, ponieważ zgodnie z normą EOBD w obecnie produkowanych modelach stosowane są złącza 16pin, czyli standardowe w wyposażeniu każdego testera. Czasem mamy jeszcze do czynienia z autami posiadającymi specyficzne złącza typu CARB. Tu trzeba się zdecydować na zakup adapterów, jeśli zamierzamy obsługiwać testerem m.in. pojazdy Mercedes Sprinter, VW LT, Iveco ze złączami 14 pin lub 38 pin lub BMW ze złączem 19 pin. Jeszcze inne adaptery niezbędne są do starszych pojazdów europejskich i azjatyckich, lecz w ich wyborze stosować trzeba tzw. zdrowy rozsądek i rachunek ekonomiczny. Adaptery te często można kupić w zestawach walizkowych, co wychodzi taniej.

Wartość dodana

Jest to, niestety, niedoceniana u nas, a jednak najważniejsza, jak się okazuje, kwestia! Chodzi tu o wsparcie sprzedaży w postaci:

• doradztwa przy wyborze sprzętu,
• prezentacji możliwości diagnostycznych różnych urządzeń,
• uruchomienia testera wraz z jego instalacją i szkoleniem w zakresie obsługi,
• pomocy technicznej,
• szkoleń,
• doradztwa wtórnego dotyczącego ewolucji danego modelu testera i związanej z tym aktualizacji.

Zwłaszcza ostatni punkt ma ogromne znaczenie dla późniejszego prawidłowego funkcjonowania warsztatu.

Aktualizacja testerów

Jednym z kryteriów wyboru testera jest koszt jego aktualizacji. Jest ona niezbędna, ponieważ to nie samo urządzenie, lecz jego oprogramowanie stanowi o możliwościach diagnostycznych testera.

Tester sterowników Smart i urządzenie Connect Evo do obsługi TPMS (Magneti Marelli)

Część producentów, jak np. Bosch, wymaga ciągłej aktualizacji testera, by użytkownik najnowszej wersji oprogramowania miał możliwość obsługi najnowszych sterowników. Firma Texa nie narzuca takiego obowiązku, ale rezygnacja z kolejnej aktualizacji wymaga wcześniejszego wypowiedzenia rocznego kontraktu. W przeciwnym przypadku następuje prolongata umowy na kolejny rok. Magneti Marelli dodaje do swoich urządzeń aktualizację roczną gratis. Hella Gutman nie stosuje obowiązku wykupu aktualizacji, ale jej koszt po kilku latach przerwy może stanowić ponad połowę wartości urządzenia. Oczywiście, warto śledzić też oferty promocyjne tych firm dotyczące aktualizacji testerów.

Testery dla serwisów fast fit

Te urządzenia diagnostyczne pojawiły się stosunkowo niedawno. Są przeznaczone dla warsztatów blacharskich, lakierniczych, oponiarskich, szybkiej obsługi serwisowej oraz dla początkujących mechaników. Umożliwiają szybkie kasowanie inspekcji, diagnozowanie układu hamulcowego, akumulatora, filtra cząstek stałych oraz podstawowe operacje adaptacji w wybranych sterownikach pojazdu. Producenci tych testerów oferują też późniejsze rozszerzenie ich funkcji diagnostycznych do pełnego zakresu.

Tę grupę przyrządów reprezentują obecnie testery Bosch KTS 525 z oprogramowaniem ESI Tronic Ligot, Texa Axone S Fast Fit, Texa Axone S TPS, Texa Nano Service Fast Fit, Texa Nano Service Clima, Mega Macs PC Service, Mega Macs PC Body, Mega Macs PC Glass i Mega Macs PC Road.

Modele z wyświetlaczami

Wśród urządzeń z własnym interfejsem możemy tu wyróżnić urządzenia ze zintegrowanym adapterem OBD 16 pin oraz urządzenia wizualizacyjne, komunikujące się z interfejsem OBD 16 pin bezprzewodowo poprzez bluetooth. Poszczególne ich modele różnią się wielkością przekątnej ekranu oraz wykorzystywanym systemem operacyjnym.

Nowością Boscha jest KTS 440, czyli zestaw tabletu DCU100 współpracującego bezprzewodowo poprzez bluetooth z jednostką znaną dotychczas jako KTS 540. Tablet z ekranem dotykowym ma zainstalowane całe środowisko ESI Tronic w wariancie wybranym przez klienta. Bosch oferuje również niezależne testery z wyświetlaczem KTS 200 oraz KTS 340.

Zestawy dodatkowego okablowania testerów diagnostycznych

Magneti Marelli proponuje kilka tego rodzaju urządzeń. Pierwsze z nich to Vision. Obsługuje ono środowiska Car, Bike i Truck. Ciekawym rozwiązaniem tej firmy jest również tester Smart z przystawką TPMS Connect Evo. Do pojazdów azjatyckich przeznaczone są testery Asian Platinium oraz Asian Gold, a do modeli grupy Fiata – Body Tester FGA. Urządzenia Magnetti Marelli z własnym wyświetlaczem mogą być wyposażone w oscyloskop Flex.

Firma Hella Gutmann dostarcza głównie urządzenia mobilne z wyświetlaczami, takie jak Mega Macs 42SE, Mega Macs 50 i Mega Macs 66. Ten ostatni ma budowę modułową, umożliwiającą diagnostykę samochodów osobowych wraz z dostępem do bazy danych technicznych, wartości referencyjnych, opisów usterek, schematów elektrycznych itp. Funkcja oscyloskopu może być rozbudowana do wersji 4-kanałowej.

Urządzenia diagnostyczne w wersji przystawki i z wyświetlaczem

Wszystkie urządzenia Texa serii Axone wyposażone w wyświetlacze współpracują bezprzewodowo poprzez bluetooth z interfejsami. Największy z nich, model Axone4, współpracuje ze wszystkimi interfejsami w środowiskach diagnostycznych Car, Bike, Truck, Agri, Construction i Marine. Mniejszy, Axone4 Mini, pozwala już tylko na pracę w środowiskach Car i Bike. Nowością firmy Texa jest Axone S – jedyny obecnie na rynku tester pracujący w systemie operacyjnym Android.

Przystawki do PC

W tej grupie urządzeń Bosch oferuje KTS 540 lub KTS 570 z oscyloskopem, Delphi – tester DCU150 z oprogramowaniem do środowiska Car i (opcjonalnie) Truck. W ofercie firmy Texa najpopularniejszym urządzeniem dla środowiska Car jest Nano Diag z bazą danych oraz Navigator TXC z roczną aktualizacją w cenie testera i możliwością rozszerzenia diagnostyki na środowisko Bike. Uniwersalnym interfejsem tego producenta jest Navigator TXTs, który można zastosować do wszystkich środowisk diagnostycznych.

Wariantem ekonomicznym firmy Hella Gutmann jest Mega Macs PC z dostępem do rocznej bazy danych HGS Data i z aktualizacja roczną.

W przypadku Magneti Marelli wariantem ekonomicznym zdaje się być Logic – tester w formie przystawki oraz przeznaczony do pojazdów azjatyckich model Asian Connect Evolution.

Tweet

Adrian Błoński
Dział Technicznego Wsparcia Warsztatów Samochodowych Moto-Profil