Nieszczelność amortyzatora

Tak zwane "pocenie się" amortyzatora jest zjawiskiem normalnym i nie musi świadczyć o jego nieszczelności. Niewielkie ilości oleju konieczne do smarowania uszczelki wydostają się bowiem na zewnątrz obudowy podczas skoków tłoczyska. Jeśli jednak zewnętrzna powierzchnia amortyzatora jest obficie pokryta olejem, można stwierdzić uszkodzenie uszczelki. Zużywa się ona na skutek długiego czasu eksploatacji, dużego obciążenia pojazdu oraz działania zewnętrznych zanieczyszczeń. Jej uszkodzenie powoduje utratę oleju i spadek siły tłumienia.

Zabezpieczając podwozie specjalnym preparatem lub woskiem konserwacyjnym, należy unikać nakładania go na amortyzatory, gdyż jego ślady mogą sprawiać wrażenie wycieków oleju, a także ograniczać odprowadzanie ciepła. Jeśli taki środek znalazł się na amortyzatorze, należy go jak najszybszej usunąć.

Nieznaczne (u góry) i obfite ślady oleju na amortyzatorze

Amortyzator zanieczyszczony preparatem do ochrony podwozia

Uszkodzenia tłoczyska

Usterka ta może wystąpić w wyniku silnego naprężenia amortyzatora w stanie zamontowanym lub przesunięcia punktów jego mocowania. W rezultacie następuje zużycie uszczelki i prowadnicy tłoczyska, a przez to – utrata oleju i skuteczności działania. Dlatego należy śruby i nakrętki mocujące amortyzatory dociągać docelowym momentem dopiero po postawieniu pojazdu na kołach.

Użycie niewłaściwego narzędzia do przytrzymywania tłoczyska podczas montażu amortyzatora może powodować uszkodzenie jego gładkiej powierzchni. Chropowate miejsca rozrywają uszczelkę, co powoduje utratę oleju. Do montażu amortyzatorów należy więc stosować wyłącznie specjalne narzędzie przytrzymujące z miękkimi nakładkami roboczymi.

Przetarta warstwa chromu pokrywającego tłoczysko

Ubytki i wżery na gładzi tłoczyska

Niepokojące odgłosy

Odgłosy towarzyszące pracy amortyzatorów nie muszą wynikać z ich uszkodzenia. Aby zweryfikować ewentualną usterkę, należy sprawdzić: tuleje zawieszenia, gumy stabilizatorów, kapturki górnych zamocowań kolumn, a czasami także... przedmioty przemieszczające się w bagażniku. Nawet mało na pozór istotny brak tłumiącego kapturka ochronnego sprawia, że odgłosy pracy amortyzatora stają się wyraźniej słyszalne.

W tym przypadku nietypowe odgłosy spowodowane są uszkodzeniem elastycznych połączeń. Jego przyczyną może być długi czas eksploatacji, wadliwy montaż, a w pojazdach ciężarowych – także nieprawidłowe poziomowanie pojazdu za pomocą sprężyn pneumatycznych.

Przyczyną odgłosów w okolicy mocowania amortyzatora może być także luz między tuleją metalowo-gumową a przechodzącą przez jej wnętrze śrubą mocującą. Jest to przeważnie skutek dokręcania połączenia gwintowego niedostatecznym momentem.

Stuki kolumn McPhersona spowodowane są najczęściej niedostatecznym momentem dokręcania ich dolnych zamocowań. Połączenia zaciskowe tracą wówczas stabilność i ulegają ciernemu zużyciu podczas wzajemnych przemieszczeń. Zdarza się również, że przy montażu pomija się drobne akcesoria, co także ma wpływ na poprawne działanie amortyzatorów.

Przyczyna hałaśliwej pracy górnego zamocowania amortyzatora ujawnia się często już po zdjęciu ochronnego kapturka

Zużyte i wybite tuleje gumowe lub metalowo-gumowe w uchwytach mocujących

Odcisk gwintu śruby wewnątrz tulei metalowo-gumowej

Obtarcia dolnej części kolumny
McPhersona

Skutki kolizji drogowych i błędów montażowych

Aby uniknąć luzów zamocowań trzpieniowych lub zbytniego naprężenia gumy w tulejach elastycznych, należy zadbać o zachowanie zalecanego momentu dokręcania, a także zwrócić uwagę na prawidłową lokalizacje części montażowych połączeń.

Do poważnych uszkodzeń amortyzatorów dochodzi również w wyniku nawet drobnych kolizji drogowych. Dlatego po każdym takim zdarzeniu trzeba zwrócić uwagę na ewentualne usterki zawieszeń i skontrolować geometrię ustawienia kół.

Siły zginające tłoczysko mogą wystąpić podczas wypadku drogowego lub na skutek błędnego montażu amortyzatora. Efektem ich działania jest zwykle całkowite zablokowanie się tłoczyska w jego prowadnicy.

Urwanie gwintowanego trzpienia mocującego może nastąpić w wyniku zbyt silnego dokręcenia nakrętki (np. kluczem udarowym) albo jako efekt przeciążenia w trakcie kolizji drogowej. W przypadku mocowań tulejowych z śrubami poprzecznymi w grę wchodzi tylko druga ze wspomnianych ewentualności, a oprócz niej przyczyną naderwania lub zerwania ucha amortyzatora bywa uprzednie uszkodzenie gumowego odbojnika i okresowe przeciążenia amortyzatora podczas jazdy po złej nawierzchni.

Podobne uszkodzenia mogą wyniknąć z nieprawidłowej regulacji sprężyn pneumatycznych lub zatarcia (zablokowania) tłoczyska w prowadnicy.

Montaż kolumn resorujących i McPhersona określają dokładne procedury

Amortyzator zniszczony na skutek zgięcia tłoczyska

Urwane zamocowania amortyzatora, z lewej: trzpieniowe, z prawej: tulejowe

Inne problemy

Zużyte lub uszkodzone łożysko kolumny McPhersona zakłóca pełnienie przez nią funkcji zwrotnicy, a także powoduje niedopuszczalne luzy w górnym mocowaniu amortyzatora. Dlatego przy wymianie kolumny należy równocześnie wymieniać łożysko oraz odbojnik i mieszek ochronny.

Uszkodzenia elementów bezpośrednio współpracujących z amortyzatorem mogą również wynikać z nieprawidłowego ich montażu, naturalnego starzenia się gumy, forsownej eksploatacji lub nadmiernych zanieczyszczeń.

Nieprawidłowe funkcjonowanie kolumny MacPhersona pogarsza precyzję prowadzenia koła przy braku optymalnego kontaktu opony z nawierzchnią. Ma to oczywisty negatywny wpływ na bezpieczeństwo jazdy, gdyż osłabia stabilność ruchu i wydłuża drogę hamowania. Poza tym każde wadliwe prowadzenie tłoczyska powoduje szybką utratę szczelności amortyzatora.

Po lewej: łożysko kolumny McPhersona (u góry – sprawne, u dołu – zużyte); po prawej: uszkodzony gumowy odbojnik ściskania nie chroni amortyzatora przed przeciążeniami