Fot. Philips

Wszyscy zgadzamy się z tą zależnością, podobnie także wyobrażamy sobie optymalne warunki i efekty serwisowania lub napraw pojazdów. Tylko kryteria oceny jakości światła wymagają obiektywnego określenia.

Dobre oświetlenie stanowiska pracy powinno zapewniać pełną wzrokową kontrolę wykonywanych czynności lub stanu diagnozowanych elementów, a przy tym nie męczyć oczu pracownika. Dla zakładów działających na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej wymogi precyzuje Rozporządzenie ministra pracy i polityki socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. 2003 Nr 169 poz. 1650 z późniejszymi zmianami). Szczegółowe zaś kryteria, jakim odpowiadać muszą używane do tego celu źródła światła i całe ich systemy, zawarte są w normie oświetleniowej PN-EN 12464-1:2004.

W pomieszczeniach roboczych stosuje się trzy podstawowe rodzaje oświetlenia:

• ogólne (naturalne lub elektryczne), działające równomiernie na całym ich obszarze bądź większej jego części;
• miejscowe (elektryczne), obejmujące sam przedmiot wykonywanej pracy;
• złożone, czyli łączące światło ogólne dla stref komunikacyjnych i pomocniczych z miejscowym, działającym w obrębie stanowiska pracy.

Konstrukcje lamp warsztatowych

Przy obsłudze, diagnozowaniu i naprawach samochodów najważniejszą rolę pełni oświetlenie miejscowe, ponieważ niemal wszystkie istotne ich mechanizmy znajdują się w miejscach o słabej widoczności. Funkcję tę mogą pełnić wyłącznie mobilne źródła światła, dające się łatwo przemieszczać dla oświetlania wybranych elementów pojazdu w celu ich wzrokowej kontroli lub dłużej trwających czynności serwisowych, naprawczych bądź regulacyjnych. Do każdego z wymienionych tu rodzajów zadań przystosowana jest inna konstrukcja lampy warsztatowej.

Mobilna sieciowa lampa warsztatowa Philips CBL 20 używana jako miejscowe oświetlenie stacjonarne

Przy przeglądach wizualnego stanu samochodowych zespołów i podzespołów najwygodniejsze w użyciu są tzw. wersje inspekcyjne (np. Penlight Professional, Penlight Premium, RCH10, RCH20 i RCH30 z oferty Philipsa). Wyróżniają się one niewielką masą i kątem świetlnego strumienia (przeważnie od 35 do 70o) oraz bezprzewodowym zasilaniem elektrycznym. Źródłem prądu są w nich wymienne ogniwa lub wewnętrzne akumulatory ładowane (jak w Penlight Premium) przez złącze USB z samochodowej ładowarki bądź laptopa, albo (w nieco większych modelach serii RCH) z własnych baz doładowujących. Są też inspekcyjne lampy 230 V działające w zasięgu swych kilkumetrowych kabli, chociaż niektóre z nich (np. Philips CBL 40) mają alternatywne zasilanie akumulatorowe, aktywne po odłączeniu sieciowego.

Sieciowa lampa warsztatowa Philips CBL 30 jako punktowe źródło światła przy pracach inspekcyjnych

Przy pracach angażujących obie ręce użytkownika każde ze wspomnianych wcześniej urządzeń może działać stacjonarnie podwieszone na odpowiednim haku albo zamocowane uchwytem zaciskowym lub magnetycznym. Najbardziej jednak stabilne warunki miejscowego oświetlenia, a przez to najwyższy komfort optyczny podczas dłużej trwających prac, zapewniają zespoły kilku lamp zintegrowanych we wspólnym skrzynkowym statywie (np. Philips MDLS), ze strumieniami świetlnymi regulowanymi dowolnie w kątowym zakresie 360o i podwójnym akumulatorowo-sieciowym zasilaniem.

Parametry techniczne oświetlenia miejscowego

Niezależnie od poboru mocy elektrycznej (w poszczególnych diodowych lampach mobilnych Philipsa wynosi on od 1,3 do 5,7 W) i wydajności świetlnej zróżnicowanej w zakresie od 120 do 360 lm (lumen – jednostka miary strumienia świetlnego) wszystkie one emitują światło o temperaturze barwowej 6000–6500 K (kelvinów), czyli zbliżonej do promieniowania słonecznego w pogodny dzień, najbardziej przyjaznego dla ludzkich oczu. Nie powoduje ono nadmiernego wytężania wzroku ani nie działa oślepiająco (o wschodzie i zachodzie słońca światło ma tylko 3000 K).

W sytuacjach, gdy standardowa wydajność świetlna okazuje się niedostateczna dla kontrastowego rozróżniania szczegółów w miejscach bardziej zaciemnionych można skorzystać z funkcji Boost, dostępnej we wspomnianych już modelach CBL 40 i MDLS. Pozwala ona niemal dwukrotnie wzmocnić intensywność świecenia, lecz kosztem skróconego w tej samej proporcji czasu rozładowywania akumulatorów.

Oprócz danych optycznych i elektrycznych w charakterystykach mobilnych lamp warsztatowych podaje się zwykle ich klasę szczelności IP i klasę odporności mechanicznej IK. Zgodnie z nową europejską normą EN 60208 pierwsza z nich wyrażana jest dwiema cyframi odpowiadającymi poziomom ochrony przed wnikaniem do wnętrza obudowy ciał stałych oraz cieczy. Skuteczne zabezpieczenie przed pyłem zapewnia dopiero poziom 6. W odniesieniu do cieczy cyfra 6 świadczy tylko o ochronie przed zalewaniem silnymi strugami, 7 – o odporności na krótkotrwałe zanurzenie, a 8 potwierdza możliwość ciągłego pozostawania w wodzie.

Philips LED Penlight Premium – miniaturowa lampa akumulatorowa ładowana przez złącze USB

Klasa IK zapisywana jest jedną cyfrą z poprzedzającym ją zerem lub maksymalną liczbą 10. Stopnie najniższe 1–5 potwierdzają sprawdzoną w testach wytrzymałość na udary mechaniczne o energii nieprzekraczającej 1 J (dżula), a stopień 9 świadczy o odporności 10-krotnie większej. W znormalizowanych testach laboratoryjnych sprawdzanie klasy IK polega na uderzaniu badanej obudowy odpowiednią masą zrzucaną z określonej wysokości. Nie jest to sytuacja typowa dla warsztatowej praktyki, ale przekłada się dobrze na przygodne upadki lamp uwolnionych z mocującego je zaczepu.

MDLS – trzy diodowe moduły w skrzynkowym statywie – optymalne oświetlenie do prac podwoziowych

Modele lamp warsztatowych Philips mają zróżnicowane klasy szczelności, lecz jednakowo wysoką klasę IK07. Dotyczy ona wprawdzie samej obudowy, ale umieszczone w jej wnętrzu diody są mechanicznie jeszcze bardziej wytrzymałe.

Tweet

Tarek Hamed
Marketing Manager CE Lumileds Poland