Fot. ATE, Andrzej Smoli?ski

Regulacja ciśnienia wywieranego przez przyrząd serwisowy pozwala dostosowywać się do zróżnicowanych wymogów konstruktorów poszczególnych układów

Powietrze w układach hamulcowych opóźnia hamowanie i zmniejsza jego siłę, a w najgorszym wypadku może je całkowicie uniemożliwić. Podobnie jak powietrze działają też opary gotującego się płynu hamulcowego.

Badania wykazują, że siedemdziesiąt procent pojazdów uczestniczących w ruchu drogowym ma nadmiernie zużyty płyn hamulcowy, a to oznacza obniżenie jego temperatury wrzenia i utratę właściwości antykorozyjnych. Dlatego płyn hamulcowy należy wymieniać w regularnych odstępach czasu, w ramach serwisowych przeglądów.

Opróżnianie i płukanie układów

Wymiana płynu tylko wtedy jest w pełni skuteczna, gdy układ hamulcowy zostanie gruntownie opróżniony przed ponownym napełnieniem. Continental Teves oferuje sprzęt specjalnie do tego przeznaczony, czyli butelki odsysające oraz odsysacze. Po opróżnieniu zbiorniczka, należy go dokładnie oczyścić z osadów, by zanieczyszczenia nie wnikały w głąb układu hamulcowego podczas napełniania i odpowietrzania. Do mycia można zastosować ciepłą wodę, spirytus albo świeży płyn hamulcowy, którym następnie napełnia się układ za pomocą specjalnego przyrządu ciśnieniowego, podłączanego do zbiorniczka odpowiednim adapterem. W przyrządach Continental Teves asortyment adapterów uwzględnia większość modeli użytkowanych obecnie pojazdów. Ciśnienie w przyrządzie obsługowym należy ustawić zgodnie z zaleceniami jego producenta, z reguły na 1 bar. W samochodach z hydraulicznym sterowaniem sprzęgła i wspólnym zbiorniczkiem dla obu układów opróżnienie, płukanie i ponowne napełnienie wykonywać trzeba równocześnie dla obwodów hamulcowych i obwodu sprzęgłowego, by uniknąć mieszania się płynu świeżego ze starym.

Napełnianie i odpowietrzanie Obie te operacje są ze sobą bezpośrednio związane. Po otwarciu zaworu w przyrządzie obsługowym otwiera się zaworek odpowietrzający obwodu sprzęgłowego. Płyn hamulcowy powinien wypływać z niego tak długo, aż stanie się czysty i pozbawiony pęcherzyków powietrza. W tej fazie pracy należy kilkakrotnie wcisnąć pedał sprzęgła na pełną długość jego skoku. Na koniec zakręcamy zaworek odpowietrzający. Identycznie przeprowadzamy wymianę płynu hamulcowego dla zacisków i rozpieraczy wszystkich czterech kół. Najpierw odpowietrzamy hamulec przedni lewy, potem przedni prawy, tylny prawy i tylny lewy, jeśli producent pojazdu nie zaleca innej kolejności. Butelkę zbierającą płyn podłączamy do danego zaworu odpowietrzającego, który następnie otwieramy. Do napełnienia i odpowietrzenia przeciętnego samochodu potrzebny jest 1 litr płynu. Po zakończeniu odpowietrzania zamyka się zawór przyrządu obsługowego i odłącza ten przyrząd od zbiorniczka płynu hamulcowego, w którym poziom cieczy odpowiadać powinien oznaczeniu MAX. Sprawność obwodów hydraulicznych należy dodatkowo sprawdzić podczas jazdy próbnej, w trakcie której konieczne jest doprowadzenie do zadziałania systemu ABS przy wszystkich czterech kołach.

Rys.: Przyrząd serwisowy ATE umożliwia szybką i dokładną obsługę układu hamulcowego

Specjalne procedury odpowietrzania

Jeśli w trakcie naprawy układu hamulcowego wymienione zostały elementy hydrauliczne umieszczone ZA modułem ABS (licząc od strony pedału), wymianę płynu hamulcowego przeprowadzamy uprzednio opisanym sposobem. Jeśli jednak wymieniono elementy usytuowane PRZED tym modułem, mogą okazać się konieczne pewne procedury specjalne. Na przykład Continental Teves zaleca, by we wszystkich systemach nowe pompy hamulcowej montować w stanie już napełnionym i odpowietrzonym, by uniknąć zapowietrzenia modułu ABS. Moduły hydrauliczne ABS/EBS lub ESP produkowane przez Continental Teves również jako części zamienne są już fabrycznie napełnione płynem hamulcowym i odpowietrzone.

W przypadku systemu ATE ABS MK II najpierw odpowietrzamy oś przednią, przy wyłączonym zapłonie. Po podłączeniu przyrządu obsługowego z ciśnieniem 1 bara i butelki zbierającej – otwieramy zaworek odpowietrzający, wciskamy pedał hamulca, zamykamy zaworek odpowietrzający i zwalniamy pedał hamulca, powtarzając ten cykl tak długo, aż płyn tłoczony do butelki stanie się czysty i wolny od pęcherzyków powietrza. Drugi zacisk osi przedniej odpowietrzamy tak samo.

Przed odpowietrzeniem osi tylnej należy najpierw uruchomić pedał hamulca ok. 20 razy przy wyłączonym zapłonie, by rozładować akumulator ciśnienia. Potem wąż butelki zbierającej nakładamy na zaworek odpowietrzający zacisku, który następnie otwieramy. Wciskamy pedał hamulca i, nie zwalniając go, włączamy zapłon. Zaworek odpowietrzający pozostawiamy otwarty aż do uzyskania całkowitej czystości wyciekającego płynu. Potem zamykamy zaworek odpowietrzający, wciskamy nakładkę ochronną i zwalniamy pedał hamulca. Po zamknięciu zaworu przyrządu obsługowego czekamy aż wyłączy się pompa ABS. Następnie w identyczny sposób odpowietrzamy drugi zacisk tylny. Na koniec wyłączamy zapłon i demontujemy przyrząd obsługowy.

^{Rys.: Przed ponownym napełnieniem układu trzeba starannie  usunąć resztki zużytego płynu ze zbiorniczka w pojeździe}

UWAGA: nigdy nie należy prowadzić odpowietrzania bez uprzedniego podłączenia butelki zbierającej, ponieważ w układzie panuje wysokie ciśnienie 140-180 barów. Pompa ABS może pracować maksymalnie 2 minuty, potem musi stygnąć przez 10 minut przed ponownym uruchomieniem.

Odpowietrzanie systemów ATE ABS, ASR i ESP (od MK IV do MK 70) powinno przebiegać następująco: podłączamy przyrząd obsługowy z ciśnieniem 2 barów i prowadzimy odpowietrzanie hamulców w pierwotnie podanej kolejności. Po wymianie elementów hydraulicznych ZA modułem ABS odpowietrzanie powinno przebiegać identycznie. Jeśli natomiast wymieniono moduł ABS/ESP albo dwusekcyjną pompę hamulcową, odpowietrzanie prowadzimy w następującej kolejności: pompa hamulcowa (o ile ma zawór odpowietrzający), moduł ABS (o ile ma zawór odpowietrzający) i potem hamulce lewy przedni, prawy przedni, prawy tylny i lewy tylny. Podczas wymiany płynu wciskamy i zwalniamy 5-10 razy pedał hamulca w odstępach co 3 sekundy. Jeśli do odpowietrzania konieczne jest podłączenie testera diagnostycznego (w MK IV i MK 20), redukujemy ciśnienie do 1 bara.

W układach ATE ESP pompy hamulcowe mają specjalne czujniki ciśnienia (1 lub 2). Po wymianie całej pompy lub samych czujników należy przeprowadzić ich kalibrację specjalnym testerem diagnostycznym.

Tweet

Magdalena Wójcik-Klich
Opiekun Rynku - Polska dla Continental Teves AG&Co.oHG