Przyrządy mechaniczno-optyczne

Najwcześniejsze przyrządy kontrolno-pomiarowe do geometrii kół działały na zasadzie mechanicznych liniałów i kątomierzy. Potem pojawiła się ich wersja optyczno-mechaniczna, produkowana do dnia dzisiejszego. Zamiast ruchomych liniowych elementów mechanicznych wykorzystywane są w niej promienie świetlne. Początkowo były one emitowane przez żarówki wyposażone w odpowiednie zwierciadła, przysłony i soczewki, a obecnie wyłącznie już przez lasery. Sztywne połączenie takiego optycznego projektora z obręczą koła, w pozycji równoległej do płaszczyzny jego obrotu sprawia, iż punkt świetlny widoczny na ekranie o skali liniowej lub kątowej określa kąty leżące w płaszczyźnie poziomej (zbieżność kół, nierównoległość osi i odchylenie geometrycznej osi toru jazdy od osi symetrii pojazdu) oraz w płaszczyźnie pionowej (pochylenie kół oraz wyprzedzenie i pochylenie osi sworzni zwrotnic).

W układach optycznych takich przyrządów wykorzystuje się lasery półprzewodnikowe, zapewniające wystarczający komfort pracy (dobra widoczność plamki świetlnej) również przy znacznym nasłonecznieniu stanowiska pomiarowego. Do zasilania laserów stosuje się baterie akumulatorów niklowo-kadmowych, dzięki czemu nie ma konieczności wyposażania głowic pomiarowych w stałe przewody zasilające, lecz można je jednak podłączać w trakcie pracy w przypadku rozładowania akumulatorów.

Przyrządy laserowe oferowane są w wersjach dwu- i czterogłowicowych. Pierwsza z tych wersji zawiera w zestawie dwie głowice pomiarowe, dwa zaciski mocujące głowice do kół, ekrany pomiarowe, rozpórkę pedału hamulca, blokadę kierownicy, dwie obrotnice mechaniczne, ładowarkę akumulatorów oraz odpowiedni wieszak lub szafkę na kółkach do przechowywania elementów w danym momencie nieużywanych.

Głowica pomiarowa składa się z korpusu laserowego ze zintegrowanymi akumulatorami oraz płyty zawierającej uchwyt, wysięgnik i tuleję zaciskową do mocowania głowicy na kole. Dzięki odpowiedniej konstrukcji możliwe jest mocowanie głowicy na obręczach o wymiarach od 12 do 20”. Na wysięgniku zamocowana jest poziomica zapewniająca poprawne ustawienie głowicy pomiarowej w trakcie wykonywania pomiaru.

Przy pomiarach kątów poziomych wiązka laserowego promieniowania tworzy plamkę świetlną na tylnej głowicy pomiarowej (w systemie czterogłowicowym) lub na odpowiednio ustawionym ekranie. Kąty pionowe mierzy się poprzez obrót całego mechanizmu głowicy o kąt 90°.