Niewyważenie kół i awaria opon run flat

ATH Heinl

Obsługą opon zgodnie z procedurą WDK - do takich zadań przeznaczone są jedynie wyspecjalizowane urządzenia

Od stanu układu jezdnego zależy nie tylko komfort jazdy, ale przede wszystkim bezpieczeństwo podróżujących samochodem i innych uczestników ruchu. Istotne elementy składające się na tenże to zarówno stan techniczny poszczególnych podzespołów, jak i prawidłowe wyważenie kół pojazdu. Niestety, zasada ta nie jest powszechnie wcielana w życie.

Współczesne pojazdy osiągają coraz większe prędkości, przy których nawet małe niewyważenie kół jezdnych powoduje powstanie stosunkowo znacznych sił odśrodkowych. O braku wyważenia świadczą drgania, szczególnie przy dużych prędkościach, i charakterystyczne ślady miseczkowatego zużycia, równomiernie rozmieszczone na obwodzie bieżnika.

Drgania kół spowodowane ich niewyważeniem nasilają się istotnie po przekroczeniu prędkości 60 km/h. Wystąpienie tych objawów, a szczególnie wibracji koła kierownicy, świadczy o znacznym stopniu niewyważenia, co w rezultacie może doprowadzić do zagrożenia w bezpieczeństwie ruchu drogowego. Odciążanie koła pod wpływem niewyważonej masy powoduje chwilowe zmiany siły tarcia, a to zwłaszcza podczas pania zakrętu może doprowadzić do utraty przyczepności pojazdu i wypadku.

Niewyważenie jest zjawiskiem szkodliwym dla pojazdu, zwiększa bowiem dynamiczne obciążenie łożysk kół i zawieszenia, a tym samym przyśpiesza zużycie tych elementów. Nieprawidłowości powstają już w procesie produkcyjnym felgi i opony. Niewyważenie może pojawić się i pogłębiać również w trakcie eksploatacji.

Wyważanie polega na wyrównaniu mas w poszczególnych odcinkach obwodu koła i ma na celu zlikwidowanie powstawania sił wytrącających je z jednolitego ruchu obrotowego. Wśród wyważarek najbardziej rozpowszechnione są typy urządzeń z elektronicznym systemem pomiarowym. Siły odśrodkowe wywołane masą niewyrównoważoną powodują zmienne drgania podpory sprężystej. Za pomocą czujników piezoelektrycznych są one przetwarzane na impuls elektryczny o częstotliwości proporcjonalnej do obrtów koła i amplitudzie proporcjonalnej do stopnia niewyważenia.

Rozwiązania stosowane w najnowszych modelach wyważarek (również tych produkowanych przez ATH Heinl) umożliwiają przede wszystkim:

uzyskanie wysokiej czułości układu pomiarowego;
dokładność wskazań niewyważenia;
zmniejszenie prędkości obrotowej wału wyważarki, dzięki czemu skróceniu ulegają czasy rozbiegu koła, pomiaru i wyhamowywania (zwiększa to również trwałość urządzenia);
pomiar niewyważenia dla obu płaszczyzn w jednym przebiegu pomiarowym;
wyważenie kół z felgami wykonanymi ze stopu aluminiowego;
zastosowanie różnego systemu mocowania ciężarków wyważających;
zatrzymanie koła po wyhamowaniu w takim położeniu, aby miejsce niewyważenia znalazło się u góry.

Opony run flat
Gdy z opon typu Run Flat uchodzi powietrze, fakt ten sygnalizuje komputer pokładowy. Każdy samochód wyposażony w te opony musi mieć kontrolę ciśnienia w ogumieniu. Przebite koło w czasie jazdy nieco „przysiada”, jednak opona z łatwością utrzymuje ciężar pojazdu dzięki wzmocnionej części bocznej.

Dalsza podróż jest zatem możliwa bez konieczności natychmiastowej wymiany koła, jednak dopuszczalna prędkość nie może przekraczać 80 km/h. Pozwala to bezpiecznie dojechać do domu lub serwisu, który może usterkę naprawić. Niestety, niewiele warsztatów oponiarskich dysponuje sprzętem odpowiednim do profesjonalnego i bezszkodowego demontażu opony run flat.

Obecnie na rynku znajduje się szereg urządzeń do obsługi tych kół (mają one w nazwie słowa „run flat", lecz jest to jedynie nazwa dodatkowej rolki, w którą są wyposażone). Nie ma to jednak nic wspólnego z obsługą opon zgodnie z procedurą WDK. Do takich zadań przeznaczone są jedynie wyspecjalizowane urządzenia.
Jako właściciele serwisu bądźmy rozsądni i przewidujący przy kompletowaniu wyposażenia swojego warszatu.