2019-12-20, ostatnia aktualizacja 2019-12-20 12:03

Nagar w silniku

Fot. Total

Z punktu widzenia działania silnika nagar jest zjawiskiem niepożądanym, jednak całkowite jego wyeliminowanie nie jest możliwe. Powstaje on w wyniku procesów fizyko-chemicznych zachodzących w trakcie spalania mieszanki, a miejsce szczególnie narażone na jego osadzanie stanowi układ cylindrowo-tłokowy.

Problem nagaru w większym lub mniejszym stopniu dotyczy każdego rodzaju silnika, a jego powstawanie jest konsekwencją niedoskonałego spalania mieszanki paliwowo-powietrznej. Gdy olej silnikowy miesza się z paliwem, w komorze spalania następuje wytrącenie osadu węglowego, czyli produktu spiekania i „koksowania” oleju silnikowego oraz pochodzących z paliwa substancji półstałych. W przypadku silników o zapłonie iskrowym do powstania nagaru przyczyniają się obecne w paliwie związki chemiczne, mające redukować spalanie stukowe.

Ważny jest też styl jazdy kierowcy. Nie są dobre obie skrajności – jazda na niskich lub tylko wysokich obrotach. Tymczasem do jazdy na niskich obrotach zachęcają turbosprężarki, umożliwiające skuteczną jazdę w zakresie 1200–1500 obr./min. Również częste poruszanie się na krótkich dystansach zwiększa ryzyko odkładania się osadu węglowego i ma negatywny wpływ na świece zapłonowe, które w krótkim czasie nie mogą osiągnąć temperatury samooczyszczania (ok. 450°C).

Przyczyny techniczne:

brak aktualizacji oprogramowania komputera głównego odpowiedzialnego za ustalanie prawidłowych proporcji mieszanki paliwowo-powietrznej;
niefachowy tuning, czyli np. zmiana „mapy paliwa”, co może prowadzić do zaburzenia proporcji paliwa i powietrza, a tym samym – wystąpienia zbyt bogatej mieszanki;
niesprawność sondy lambda mierzącej ilość tlenu w spalinach (sonda komunikuje się bezpośrednio z ECU, który dostosowuje ilość wtryskiwanej benzyny zgodnie z poborem powietrza – jej usterka może zafałszować pomiar parametrów mierzonych spalin);
niesprawne elementy układu zapłonowego (cewki, świece) oraz np. łańcuch rozrządu (w przypadku jego rozciągnięcia fazy rozrządu ulegają przesunięciu, a to w konsekwencji zaburza proces spalania).

Przyczyn technicznych może być wiele, dlatego silnik należy poddawać regularnemu serwisowi, który nawet w przypadku nowych samochodów nie powinien się ograniczać do wymiany oleju oraz filtrów.

Miejscami szczególnie narażonymi na osadzanie się nagaru są: zawory silnika, kolektor dolotowy i wydechowy, system zmiennej geometrii turbosprężarki (tzw. „kierownice”), klapy wirowe w silnikach Diesla, denka tłoków, pierścienie tłokowe, tuleje cylindrowe, katalizator, filtr DPF oraz zawór EGR.

Szczególnie wrażliwe są silniki benzynowe z bezpośrednim wtryskiem paliwa. Dostarczanie paliwa wprost do komory spalania sprawia, że paliwo nie obmywa zaworów wlotowych, co zwiększa ryzyko odkładania się na nich osadów. W dłuższym czasie może to prowadzić do zaburzenia proporcji mieszanki, gdyż do komory nie będzie dostarczana prawidłowa ilość powietrza. Komputer oczywiście uwzględnia te zmiany, dobierając proporcje mieszanki paliwowo-powietrznej dla zapewnienia prawidłowego procesu spalania, ale tylko w pewnych granicach.

Gromadzenie nagaru można zminimalizować, zmieniając styl jazdy oraz stosując najwyższej jakości oleje, na przykład Total z technologią ART. Według testów ACEA, zwiększają one ochronę silnika nawet o 74%.

Znaczenie ma również paliwo. Należy stosować paliwa sprawdzonych producentów. Paliwo dobrej jakości pozwala na oczyszczenie z osadów układu dolotowego, wtryskiwaczy oraz układu tłokowo-cylindrowego. Jest ono lepiej rozpylane i mieszane z powietrzem. Przykładem paliwa zawierającego dodatki czyszczące i polecanego do silników wysokoprężnych jest Total Excellium Diesel.