Fot. Asmet

Użytkownik auta zmuszony wymienić w nim układ wydechowy zwykle nie wie, czym się kierować przy zakupie nowego. Liczy więc w tym na pomoc warsztatu dokonującego wymiany.

Wiadomo, że najczęściej pierwszym kryterium wyboru jest cena, a te na rynku części zamiennych są bardzo zróżnicowane. Nie ona jednak głównie powinna decydować o wyborze zamiennych elementów układu wydechowego. Jest bowiem kilka ważniejszych aspektów decydujących o jego prawidłowej pracy.

Wymogi techniczne

Przeznaczeniem układu wydechowego jest odprowadzanie z silnika spalin i redukcja hałasu powodowanego pulsacją ich ciśnienia. W nowoczesnych samochodach liczą się też wymogi ochrony środowiska, a więc sprawa katalizatorów lub filtrów cząstek stałych oczyszczających spaliny ze szkodliwych substancji.

O akustycznej skuteczności tłumienia dźwięków oraz o bezpieczeństwie użytkowania całego układu decydują takie czynniki, jak: konstrukcja tłumika, średnice rur zewnętrznych i elementy ich zawieszenia w podwoziu, a także szczelność puszek tłumików oraz połączeń wszystkich elementów.

Próba szczelności pusze

Tłumiki produkowane na rynek części zamiennych (tzw. aftermarket) są często wykonywane nieco inaczej niż w wersji oryginalnej, montowanej fabrycznie. Nawet firmy dostarczające tłumiki producentom samochodów zmieniają ich konstrukcję, jeżeli ta pierwotna jest zbyt skomplikowana. Są też producenci skrajnie upraszczający konstrukcje dla obniżki kosztów wytwarzania bardzo tanich linii produktowych.

Zmiana konstrukcji tłumika przy zachowaniu jego oryginalnych parametrów (charakterystyki tłumienia) wymaga przeprowadzenia szeregu testów i badań. Producenci modyfikujący konstrukcje bez takiego zaplecza wprowadzają na rynek wyroby obniżające sprawność układów wydechowych.

Nowoczesna giętarka do rur

Kolejnym, bardzo ważnym czynnikiem jest dobór odpowiednich średnic rur zarówno wewnątrz tłumika, jak i zewnętrznych. Można bowiem skonstruować cichy układ wydechowy dzięki mniejszym przekrojom rur, ale zwykle powoduje to dławienie przepływu spalin, a w konsekwencji poważne obniżenie sprawności silnika.

Jakość materiałów

Nie sposób pominąć tu również zagadnienie trwałości zastosowanych części. Na układ wydechowy działają takie szkodliwe czynniki zewnętrzne, jak nagłe zmiany temperatur (np. podczas jazdy w deszczu), a zimą mróz, śnieg i sól. Ich efektem jest korozja. Od wewnątrz tłumiki narażone są na trawiące je kwaśne substancje. Dlatego tak ważne jest, jakich materiałów użyto do ich produkcji.

Na wyroby używane przy pierwszym montażu przeważnie stosuje się blachy i rury ze stali nierdzewnej i żaroodpornej. Jednak ze względu na wysokie ceny tych materiałów produkty przeznaczone na rynek części zamiennych wykonuje się znbsp;blach i rur obustronnie aluminiowanych. Grubość powłoki aluminium waha się w granicach od 80 do 120 g/m2 i decyduje o odporności na korozję. Można ją orientacyjnie poznać gołym okiem, gdyż im jest ona mniejsza, tym aluminiowany materiał ma bardziej matowy odcień. Ważna jest przy tym także grubość samej blachy stalowej, ponieważ i ona pozwala zaoszczędzić kosztów za cenę niższej trwałości produktu.

Oprócz stali do produkcji tłumików o konstrukcji absorpcyjnej lub mieszanej (absorpcyjno-refleksyjnej) używany jest materiał głuszący. Doskonale pełni tę funkcję włókno szklane, które charakteryzuje się doskonałymi parametrami tłumienia dźwięku i w przeciwieństwie do innych materiałów głuszących nie jest wydmuchiwane do atmosfery (ochrona środowiska). Nie wchłania też kondensatu, lecz sprzyja wręcz jego odparowywaniu z tłumika. Nie wypala się nawet przy 900° C. Technologia teksturyzacji włókien szklanych pozwala na dokładne wypełnienie nimi komory tłumika, a zatem też na dokładną powtarzalność parametrów tłumienia.

Puszki tłumików absorbcyjnych z włóknem szklanym

Bezpieczeństwo i komfort użytkowania

W samochodach osobowych spaliny muszą być odprowadzane do tyłu pojazdu. Należy więc z dużą starannością poprowadzić wszystkie elementy układu wydechowego zgodnie z ich wyznaczonym miejscem w płycie podłogowej i punktami zawieszenia. Układ wydechowy musi być zawieszony bez naprężeń i mieć możliwość swobodnego przemieszczania się pod wpływem zmian temperatur. Elastyczne elementy gumowe powinny być wymieniane wraz z układem, gdyż ulegają one szybkiemu zużyciu.

Szczególną uwagę przy zakupie trzeba zwrócić na tzw. wieszaki montowane do tłumików bądź rur. Muszą one mieć odpowiednią grubość i być przyspawane spoinami o wystarczającej długości. Tutaj nie ma taryfy ulgowej. Spawanie wszystkich części układu jest bardzo ważnym czynnikiem decydującym o jego wytrzymałości na wstrząsy podczas jazdy.

Dla bezpieczeństwa użytkowania istotna jest też szczelność puszek tłumików, wymagana m.in. przez polską normę. Parametr ten jest kontrolowany przez specjalistyczne urządzenia do pomiaru wypływu spalin.

Wymieniając części układu, należy zdjąć zużyty element układu wydechowego i założyć nowy bez dodatkowych przeróbek. Konieczna jest również wymiana uszczelek. Nieszczelny układ wydechowy może powodować zakłócenia pracy silnika i zagrażać bezpieczeństwu podróżujących.

Do wszystkich poruszonych w tym artykule tematów dodać trzeba jeszcze estetykę wykonania i zabezpieczenie antykorozyjne spoin. Wszystko to razem składa się na dobry produkt, którego wyższa cena jest już w pełni uzasadniona.

Próbka spoiny spawanej

Tweet

Janusz Ossowski
Pełnomocnik ds. zarządzania jakością, Asmet